Hidrolik Sistemlerde Filtrasyonun Önemi: Performans ve Dayanıklılık İçin Doğru Filtrasyon
Hidrolik sistemlerin, günümüzde ulaştığı teknolojik üstünlüklerin ve üretim kalitesinin getirdiği performans değerlerine ulaşabilmek amacı ile sistemlerin kullanılması aşamasında bir çok kriterin göz önüne alınması ve dikkat edilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Tasarlanan hidrolik ekipmanın, (pompa, valf vb.) kalitesi, güvenirliliği, tasarım projesi ve markasının yanı sıra sistemde önemli ve aktif rol üstlenen hidrolik akışkanın performansı ve çalışma şartları dikkate alınmalıdır. Hidrolik sistem tasarımcıları ve kullanıcıların ortak görüşü; sistemlerde meydana gelen arızaların % 75’ ten fazlasının kirli hidrolik akışkan olduğu gerçeğidir.
- KİRLİLİĞİN TEMELLERİ:
Tüm hidrolik sistemlerde arızaların ana sebebi akışkandaki kirlenme ve bozulmalardır.
Sistemdeki kirli akışkan;
- Üretim kayıplarına,
- Ekipman değiştirme maliyetine,
- Sıklıkla akışkan değişimine,
- Pahalı kullanım ve elden çıkarmaya,
- Genel bakım maliyetlerindeki artmaya,
- Ve hurda oranlarındaki artışa neden olur.
Akışkandaki kirlilik hidrolik akışkandan beklenen dört göreve engel olur.
1.Enerji iletiminin sağlanması
2.Hareketli iç parçalar arasındaki yağlama görevi
3.Isı transferinin sağlanması
4.Hareketli parçaların birbirleri arasındaki sızdırmazlık toleransının sağlanması.
Bu özelliklerden herhangi birinde meydana gelecek azalma hidrolik sistemin tasarlandığı şekilde görevini yerine getirmesine engel olacaktır. Bunun doğal sonucu olarak, oluşan zaman kayıpları çok fazla miktarda işgücü kaybına neden olacaktır.
Hidrolik akışkanda yapılacak koruyucu bakım sayesinde, plansız zaman kayıpları ortadan kalkacak veya azalacaktır. Ancak başarılı bir bakım programı ile kirlilikler sistemden uzaklaştırılarak minimize edilebilir.
Filtrasyon Gerçeği: Uygun olarak seçimi, yerleşimi ve bakımı yapılan Filtrasyon, sistemlerdeki koruyucu bakım planlamasında anahtar rol oynayacaktır.
Aktüel partikül kirliliğinin mikroskop altında görüntüsü
(BüyütmeX100 Bir skala aralığı = 20 Mikron)
Kirliliğin Zararları
- Orifislerin tıkanması
- Komponentlerde aşınma
- Akışkanda katkı maddelerinin bozulması
Sonuç olarak zarar verici sürtünmeler meydana gelmektedir.
Filtrasyon Gerçeği: Filtrenin ana fonksiyonu, akışkanı temizleyerek işletme maliyetlerini düşürmektir.
FİLTRE TİPLERİ VE YERLEŞİMİ
-Emiş Filtreleri
-Basınç Filtreleri
-Dönüş Filtreleri
-Off-line Filtreler
FİLTRE YERLEŞİMİ |
AVANTAJLARI |
DEZAVANTAJLARI |
EMİŞ FİLTRESİ |
•Pompanın korunması için son şanstır |
•Kaba filtre elemanı kullanılmalı veya basınç
|
BASINÇ FİLTRESİ |
•Özel ekipmanların korunmasını |
•Filtre gövdesi, toplam sistem basıncını |
DÖNÜŞ FİLTRESİ |
•Arızalı silindirlerden ve aşınmış |
•Pompadan gelecek kirliliğe karşı sistemi |
OFF-LINE FİLTRELER |
•Sistemi kapamadan sürekli olarak |
•Kurulum maliyeti yüksektir. |
Emiş Hattı Filtresi:
Basınç Hattı Filtresi:
Dönüş Hattı Filtresi:
Off-Line Filtrasyon Sistemi:
SONUÇ
Hidrolik sistemlerde, çalışma maliyetlerini ve sistem performansını artırabilmek için iyi koruyucu bakım planı uygulamak gerekmektedir. Bu planı uygulayabilmek için sistemlerdeki arızaların nedenleri, kaynakları ve önleme yöntemleri iyi bir şekilde tespit edilerek, gerekli önlemler alınmalıdır. İyi bir filtreleme sistemi, zamanında yapılan eleman değişiklikleri, akışkanın belirli periyotlarla analiz edilmesi vb. yöntemler, yüksek maliyetlerle kurulan hidrolik sistemin ömrünü uzatacak ve gereksiz zaman (işgücü) kayıplarını ortadan kaldıracaktır.